საცხოვრებელი ბინის ყიდვა-გაყიდვის პროცედურა
შეთავაზება
ეს არის დოკუმენტი, რომელსაც არ გააჩნია მბოჭავი ძალა და რომელშიც გაწერილია გარიგების პირობები, მაგ. ინფორმაცია მხარეების, ნასყიდობის ფასის, გადახდის მეთოდის და ვალდებულების შეუსრულებლობის თანმდევი შედეგების შესახებ. ეს დოკუმენტი წარმოადგენს გარიგების დადების საფუძველს, რამდენადაც ასახავს თითოეული მხარის ნებას და ვალდებულებებს.
დიუ დილიჯენსი
უძრავ ქონებასთან დაკავშირებულ გარიგებებში, დიუ დილიჯენსი ის უმნიშვნელოვანესი ნაბიჯია, რომლის მეშვეობითაც ხდება უფლებრივად უნაკლო ნივთის შეძენა. დიუ დილიჯენსი გულისხმობს ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებამდე უძრავი ქონების ობიექტის ყოველმხრივ შემოწმებას მისი მესაკუთრეების იდენტობის, ფაქტობრივი ფართობის, შესაძლო გირავნობის, ქონების ნამდვილობის, საკუთრების უფლებასთან დაკავშირებული დოკუმენტაციის შემოწმების მიზნით.
დიუ დილიჯენსის ჩატარების პასუხისმგებლობა ეკისრებათ მყიდველს ან მის ადვოკატს. უძრავი ქონების სტატუსის შემოწმება ოფიციალური ძიების, ობიექტის მონახულების და დოკუმენტების შემოწმების გზით იძლევა გარიგების უსაფრთხოების უზრუნველყოფის და ისეთი რისკების აღმოფხვრის გარანტიას, რომლებმაც შესაძლოა ეჭვის ქვეშ დააყენოს საკუთრების უფლების გადაცემა.
ნასყიდობის ხელშეკრულება
ნასყიდობის ხელშეკრულება შეიცავს გარიგების პირობების უფრო დეტალურ აღწერას. ეს პირობები მოიცავს მხარეთა ვალდებულებებს, ნასყიდობის ფასს, გადახდის პირობებს, ვალდებულებების შეუსრულებლობასთან დაკავშირებულ დებულებებს და ა.შ აღნიშნულ დოკუმენტში შესაძლებელია ცვლილებების/ შესწორებების შეტანა აღსრულების შემდგომაც, რამდენადაც გარიგების პირობები შესაძლოა დროთა განმავლობაში შეიცვალოს.
დასრულება
ხელშეკრულების შედგენის შემდგომი ეტაპი მყიდველისათვის საკუთრების უფლების გადაცემაა. ამ ეტაპზე არსებული დოკუმენტაცია მოიცავს საკუთრების უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს, ხელშეკრულებას უფლებების გადაცემის შესახებ, მოწმობას მიწის გადასახადის შესახებ, ტრანზაქციის გადასახადის ფორმას და მასთან დაკავშირებულ თანხმობის დამადასტურებელ დოკუმენტაციას, რათა გამარტივდეს საცხოვრებელი ბინის ჩაბარების პროცესი.
თავდაპირველად, გარიგების გადასახადის მოცულობის დადგენის მიზნით, ქონების შეფასებას ახორციელებს მთავარი სახელმწიფო შემფასებელი. ამის შემდგომ, დადგენილი გადასახადის გადახდა ხორციელდება მიმღების/მყიდველის მიერ. შემდეგ კი, უძრავი ქონების რეესტრში ხდება განცხადების წარდგენა უფლების გადაცემის რეგისტრაციის თაობაზე. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მყიდველისათვის უფლების გადაცემასთან დაკავშირებული ხარჯების გაღება ეკისრება მყიდველს.
გადასახადები
გარიგების გადასახადი
ამ კონკრეტული პროექტის შემთხვევაში, საგადასახადო განაკვეთი შეადგენს უძრავი ქონების არსებული ღირებულების 4%-ს. ქონების ღირებულების შეფასებას ახორციელებს სახელმწიფო შემფასებელი.
დამატებითი ღირებულების გადასახადი (დღგ)
ეს არის არაპირდაპირი გადასახადი, რომლის გადახდაც კენიაში ხდება გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი საქონლის/მომსახურების შეძენისას. დღგ შეადგენს შეძენილი საქონლის ან მომსახურების ღირებულების 16%-ს.
კენიაში, დღგ-თი დაბეგვრას არ ექვემდებარება მიწა და საცხოვრებელი შენობები. მიუხედავად ამისა, დაბეგვრას ექვემდებარება კომერციული შენობები. გარდა ამისა, დღგ-თი დაბეგვრის ობიექტი შესაძლოა გახდეს ქონების ყიდვისას გათვალისწინებული გადასახადები. ეს მოიცავს, მათ შორის, უძრავის ქონების მართვის კომპანიის ხელმძღვანელობის სფეროში შემავალი უძრავი ქონების გადაცემასთან დაკავშირებულ ხარჯებს ან ნებისმიერ სამართლებრივ, ადმინისტრაციულ თუ სხვა მოსაკრებელს, რომლის გადახდის ვალდებულებაც წარმოიშობა გარიგებისას.
უძრავი ქონების გაყიდვის შედეგად წარმოშობილი მოგების გადასახადი
გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია უძრავი ქონების გაყიდვის შედეგად მიღებული მოგება (სხვაობა უძრავი ქონების გასაყიდ ფასს და საწყის ღირებულებას შორის). ამ გადასახადის გადახდის ვალდებულება წარმოეშობა გამყიდველს, საგადასახადო განაკვეთი კი 15%-ს შეადგენს.